De eerste verbindingen België-Congo

In 1900 al had Koning Leopold II, die vertrouwen had in de toekomst van de draadloze telegrafie en er veel van verwachtte voor Congo, de Italiaanse uitvinder Guglielmo Marconi te Laken uitgenodigd. Uit die besprekingen ontstonden pogingen om draadloze telegrafie in Afrika tussen Banana in Belgisch Congo en Ambrisette in Portugees Congo tot stand te brengen. Die proeven mislukten en werden in 1904 stopgezet. Op 15 maart 1912 sluit de minister van Koloniën, Jules Renkin, met Robert Goldschmidt een overeenkomst waarbij deze de toelating krijgt de radiotelegrafische stations van Banana, Boma, Coquilhatstad, Lisala, Stanleystad, Lowa, Kindu, Kongolo, Kikondja, Elisabethstad, Lusambo of nieuwe nederzettingen uit te baten.

In 1913 wordt door R. Goldschmidt de internationale commissie voor draadloze telegrafie opgericht, met als doel "De studie van de voortplanting van de golven" (ref: Télé Moustique nr. 3328). Op initiatief van Koning Albert I werd te Laken een krachtig intercontinentaal station gebouwd, bestemd voor de verbindingen met Congo.

Het was voltooid in 1913 en succesvolle proefnemingen werden tot in augustus 1914 voortgezet. Enkele uren voor de inval van de Duitse strijdkrachten in Brussel, gaf Koning Albert I het bevel het station te vernietigen. De installatie werd door de Belgische genie opgeblazen en de Duitsers bestookten de overblijfselen, uit woede waarschijnlijk. Het station van Laken was één van de krachtigste van de hele wereld. De bouw was moeilijk omwille van het grote elektrische vermogen, zeer aanzienlijk voor die tijd, dat men moest meester blijven. Een motor van 300 pk dreef een alternator van 1000 perioden aan. De vonk werd verwekt door een vonkenbrug speciaal ontworpen voor schokexcitatie. De antenne was opgespannen op 8 pylonen van 80 en 125 meter. In de eerste maanden van 1914, bracht de telefoniezender van Laken, iedere zaterdagavond om 18.00 uur, een muzikaal programma. Toen de oorlog uitbrak werd het materiaal van het station van Laken gebruikt om in enkele dagen tijd veldstations te Luik, Namen en Antwerpen op te stellen. De eerste twee stations werden snel vernietigd, maar het station van Antwerpen kon juist op tijd worden afgebroken en vervoerd naar Londen, waar het op een vrachtwagen werd opgesteld. Het was het eerste krachtig veldstation van het Belgisch leger.

Voor de anekdote melden we, dat een paar vonkenbruggen van Laken gedurende de Duitse bezetting onder een altaar in een Brusselse kapel (klooster van de Barnabiten) waren verborgen en dat Duitse priesters iedere dag op dat altaar de mis opdroegen.

Ref: La télégraphie sans fil au Congo Belge, door Robert Goldschmidt en Raymond Braillard, blz. 92.