Helpen in nood

Elke radioamateur kan zichzelf en zijn station ten dienste stellen van de gemeenschap, vooral in geval van catastrofes. De kennis en de kunde van de radioamateurs kan dan ingezet worden voor het ondersteunen van professionele hulpverleningdiensten bij de bestrijding van rampen en andere grootschalige incidenten. De radioamateur kan zich inspannen om alternatieven te bieden voor communicatie bij langdurige uitval van het lichtnet, telefoon, GSM netwerken of internet.

Het ontstaan van het Radio Nood Net (RNN)

In 1962 was het Belgische Rode Kruis op zoek naar betere communicatiemiddelen voor haar hulpdienst. De UBA stelde voor de bevoegdheid van haar leden en hun doeltreffend materiaal in dienst te stellen van humanitaire hulp.

Op 3 maart 1962 ondertekenden Z.K.H. Prins Albert van België, Voorzitter van het Belgische Rode Kruis, en René Vanmuysen (ON4VY), voorzitter van de UBA, de overeenkomst tussen beide organisaties om het radionoodnet op te richten.

Het nationaal station van de UBA, ON4UB, werd permanent in de centrale zetel van het Rode Kruis geïnstalleerd en kon voor noodsituaties, met de roepnaam ON5XA, als centraal station worden ingezet. Een decametrisch station werd in iedere provinciale zetel van het Rode Kruis opgesteld en was in verbinding met het centraal station in de 80 meterband. Die stations werden bediend door vrijwilligers radioamateurs, leden van de UBA. Bovendien waren die stations in verbinding met hulpposten op het terrein, dank zij de mobiele stations van de UBA-radioamateurs. De mobiele verbindingen gebeurden op 80m en op VHF.

Enkele interventies

In het verleden werd reeds meerdere keren een beroep gedaan op de Belgische radioamateurs in het licht van het Rode Kruis noodnet.

• In mei 1985 tijdens het Heizeldrama (de rellen in het Heizelstadion tijdens een voetbalwedstrijd).
• In maart 1987 bij de ramp met de veerboot de Herald of Free Enterprise voor de haven van Zeebrugge.
• In de winter van 1993-1994 bij de overstromingen van de Maas nabij Namen.

Ook op internationaal vlak en in andere landen stellen radio amateurs hun materiaal en hun kennis in voor de hulp aan hun medemensen:

• na de terreuraanslagen van 11 september 2001 waren heel wat Amerikaanse radioamateurs in de weer om de noodcommunicaties in goede banen te leiden. Sommigen hebben het bekocht met hun leven…
• tijdens de tsunami-ramp op 26 december 2004, waren het de radioamateurs die voor de essentiële communicatie zorgden.
• bij de aardbeving in Italië van april 2009 zijn onze Italiaanse collega's ook betrokken bij de noodhulp.

Herziening:  het RNN wordt B-EARS

Maar na 40 jaar is deze conventie is aan een actualisatie toe omdat de onze maatschappij, de telecommunicatie en de wetgeving is geëvolueerd. In verband met deze materie kunnen we onder andere vermelden:

• De federalisatie van België: De Nationale Belgische Rode Kruis werd gefederaliseerd, en bestaat nu uit twee organisaties: Het Rode Kruis Vlaanderen, La Croix Rouge de Belgique - Communauté Francophone, die instaan voor de werking op hun grondgebeid. Dit zijn nu dus 2 autonome organisaties.
• Wetgeving rond het radio-amateurisme: ook de wetgeving rond het gebruik van zendaparatuur is sterk geëvolueerd, er was een nieuwe wet in 1979, gewijzigd door diverse KB's. De praktische uitvoeringsbesluiten zijn opgenomen in de MB van 19/12/1986 en 09/01/2001.  Onlangs verscheen er een nieuwe wet (Juni 2005) en zijn er nieuwe KB's en MB in voorbereiding, waarin de noodcommunicatie ook geregeld wordt.
• In 2006 kwam er een KB die de nood- en interventieplannen aanpast die de gemeenten en de provinciale overheden moeten opmaken.

Dit alles betekende dat de noodcommunicatie noodzakelijkerwijs moest worden aangepast.
Elke radioamateur die geïnteresseerd is in dit soort activiteiten wordt opgenomen in B-EARS, de Belgian Emergency Amateur Radio Service.

Picture WTC 9/11 - Photo by Julien Maculan on Unsplash