Radioamateurs experimenteren al sinds vele decennia met het verzenden en ontvangen van televisiesignalen. Waar dit vroeger uitsluitend via analoge televisie gebeurde, heeft de overstap naar digitale technieken een grote evolutie teweeggebracht. Met de komst van digitale televisie — of digitale amateurtelevisie (DATV) zoals het voluit heet — zijn radioamateurs bijzonder vindingrijk geworden in het comprimeren van videosignalen tot steeds kleinere bandbreedtes. Dankzij slimme modulatie­technieken, efficiënte codecs en innovatieve zelfbouwprojecten slagen zij erin om met minimale spectrumruimte toch verrassend hoge beeldkwaliteit te behalen. Hierdoor blijft DATV een boeiende en dynamische tak binnen de radioamateurgemeenschap. Een efficiënte codec is een systeem (software of hardware) dat digitale gegevens comprimeert (encodeert) en later weer uitpakt (decodeert).

We lezen op de bekende blogspot van John EI7GL hoe Stavros SV1EBS in Athene er in slaagde de DATV-signalen van Frans ON4VVV in België te ontvangen. Frans ON4VVV bericht hierover in zijn nieuwsbrief. Lees het bericht van John EI7GL via deze website.

DATV

Radioamateurs zenden en ontvangen al tientallen jaren tv-signalen.

Eerst was het analoge tv en later digitale tv. Met de komst van digitale televisie, of digitale amateurtelevisie (DATV), zijn radioamateurs vindingrijk geworden in het persen van videosignalen in steeds kleinere bandbreedtes. Dit heeft geresulteerd in signalen met een breedte van enkele honderden kHz in plaats van enkele MHz.

Tijdens testen op 29.400 MHz in november 2025 slaagde Stavros SV1EBS in Athene er in de DATV-signalen van Frans ON4VVV in België te ontvangen, dit op een afstand van ongeveer 2124 km. 
Het pad, dat hoogstwaarschijnlijk via een enkele F2-laag-hop van de ionosfeer verliep, was de eerste ontvangst van een DATV-signaal vanuit België in Griekenland.

Technische details.

Voor dit experiment gebruikte ON4VVV een zelfgemaakte Portsdown TX met een mini Lime SDR en een Raspberry Pi om de D-ATV-signalen te genereren. Het gebruikte formaat was DVB-S2 met een symboolsnelheid van 125 kilosymbolen per seconde (125 kS/s) met een Forward Error Correction (FEC) van ½. De datasnelheid was 250 kilobits/s.

De bandbreedte van het D-ATV-signaal op 29,4 MHz bedroeg ongeveer 150 kHz en Frans ON4VVV stuurde 400 watt met een zelfgemaakte eindversterker naar een monoband beam met vier elementen op 19 meter boven de grond.


Aan de ontvangstkant gebruikte Stavros SV1EBS in Athene een eenvoudige dipool voor 10 meter met een upconverter vóór zijn "MiniTouner". Het is vermeldenswaard dat deze basisopstelling resulteerde in een succesvolle ontvangst van de DATV-signalen. Er is volop ruimte voor verbeteringen met de toevoeging van een gerichte antenne met versterking, een voorversterker en een banddoorlaatfilter.

Frans ON4VVV schrijft: "Dit signaal werd door de MiniTouner gedemoduleerd tot een kleurenbeeld met een sterkte-indicator tussen D1 en D4. Dit betekent dat hij tussen de 1 en 4 dB aan reservevermogen in RX had."

Een "MiniToune" is een populair digitale amateurtelevisie-ontvangermodule (DATV-receiver) die door radioamateurs gebruikt wordt om DVB-S / DVB-S2 videosignalen te ontvangen. Het systeem werd ontwikkeld binnen de DATV-gemeenschap, o.a. door F6DZP en is uitgegroeid tot een standaardinstrument voor wie met digitale TV-uitzendingen via amateurradio bezig is. De module is betrouwbaar en zeer gevoelig voor lage bitrate DATV-signalen en best betaalbaar ten opzichte van professionele apparatuur. 
Een voordeel is de open community-ondersteuning alsook de regelmatige software-updates.

Wat doet een "MiniToune"?
* ontvangt DATV-signalen (meestal DVB-S of DVB-S2),
* decodeert ze via een USB-ontvanger + software,
* toont video, audio en technische parameters van het signaal,
* is zeer gevoelig en kan werken met lage symbol rates (typisch 125 kSym/s tot enkele MSym/s),
* wordt vaak gebruikt voor QO-100 DATV-ontvangst (de geostationaire amateurradio-satelliet).

 

Een tweede test werd uitgevoerd met DVB-S2 en een symboolsnelheid van 250 kS/s en dit werd gedurende slechts een korte tijd gedemoduleerd naar een beeld.

De onderstaande videoclip is van Stavros SV1EBS en toont de ontvangst van het DATV-signaal op 9 november 2025. Let op: de testkaart die wordt ontvangen is een video en geen enkel statisch beeld.


Een tweede test op 16 november 2025.


Een week later werden er nog een aantal tests uitgevoerd en waren de signalen nog sterker.

Frans schrijft: "Precies een week later deden we dezelfde test in DVB-S2 met SR 125k en FEC ½, omdat we misschien gewoon geluk hadden gehad die eerste keer. Opnieuw kon Stavros SV1EBS mijn signaal demoduleren, maar dit keer tot D8, wat een echt sterk signaal betekent met tot 8 dB reserve RX-signaal.
We besloten over te schakelen naar SR 250k met mijn camera aangesloten en opnieuw leverde het beeld op, maar dit keer een bewegend beeld van mijn camera. Beide verbindingen zijn gedurende tientallen minuten gedemoduleerd."

Hieronder ziet u een video van de tweede test.


Analyse.

Hoewel dit in eerste instantie misschien lijkt op de ontvangst van een video met een lage resolutie, is het een belangrijke prestatie. We lezen op de bekende blogspot van John EI7GL dat deze test tussen de twee radioamateurs een opmerkelijke verwezenlijking is.
Ten eerste is er de uitdaging om de bandbreedte van een videosignaal terug te brengen van MHz naar slechts 150 kHz. De mensen in de ATV-community zijn daar succesvol in. Ten tweede is er de uitdaging om een ​​D-ATV-signaal via de ionosfeer te ontvangen.


Wanneer je naar iemand luistert in een smalbandmode zoals SSB, kun je de audio en de signaalsterkte horen veranderen in de loop van de tijd, of met andere woorden er treedt fading op. Dit komt vaak doordat het signaal in fase en uit fase aankomt bij de ontvanger terwijl dit signaal terugkomt vanuit verschillende delen van de ionosfeer. Of ook nog met andere woorden: de padlengte verandert.

Als je naar een DATV-signaal kijkt dat van iemand op een paar kilometer afstand komt, zie je een mooi en helder signaal op het watervalscherm. Wanneer het DATV-signaal vanuit de ionosfeer komt, ziet het er ongeveer zo uit.

 

De donkere diagonale strepen zijn waar het signaal wordt geneutraliseerd. Dit begint bij de hogere frequentie en naarmate de omstandigheden in de loop van de tijd veranderen, verschuift de 'inkeping' naar een lagere frequentie, dit omdat de signalen met langere golflengten worden geneutraliseerd.

Zoals u zich kunt voorstellen, heeft het verlies van grote delen van het digitale videosignaal gevolgen voor de ontvangst.

Toekomstige tests.

Frans ON4VVV probeert een transatlantisch ontvangstrapport te krijgen. Frans ON4VVV schrijft in zijn nieuwsbrief: "Ik ben er zeker van dat het mogelijk moet zijn om DATV van de EU naar de VS te zenden en te demoduleren naar een bewegend beeld, maar al mijn pogingen om daar iemand te vinden met een fatsoenlijke antenne om mijn signaal te ontvangen, waren tevergeefs."